Nabycie wierzytelności po cenie niższej niż wartość nominalna - konsekwencje dla rozliczenia VAT po wyroku TSUE

1. Obrót wierzytelnościami w polskim prawie cywilnym

Polskie prawo dopuszcza możliwość dokonywania obrotu wierzytelnościami. Regulacje odnoszące się do pojęcia wierzytelności i kwestii ich zbywalności znajdują się w Księdze Trzeciej ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93, dalej: k.c.).

Zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie to spełnić (art. 353 § 1 k.c.). Mając na uwadze powyższe, należy przyjąć, że wierzyciel to uprawniona strona transakcji, a wierzytelność to jego prawo do uzyskania danego świadczenia (świadczenia pieniężnego bądź niepieniężnego).

Cechą charakterystyczną obrotu wierzytelnościami w prawie cywilnym jest możliwość zmiany wierzyciela bez zgody dłużnika. Możliwość ta wynika z art. 509 § 1 k.c. Jednocześnie § 2 art. 509 tej ustawy wskazuje, że wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Przeniesienie wierzytelności, jak stanowi art. 510 k.c., może nastąpić poprzez sprzedaż, zamianę, darowiznę lub jakąkolwiek inną umowę nienazwaną. W wyniku zbycia wierzytelności następuje zmiana jedynie po stronie uprawnionego. Nabywca wierzytelności przejmuje uprawnienia zbywcy, a także staje się podmiotem ewentualnych zarzutów ze strony dłużnika, takich jak np. przedawnienie roszczenia.