Wyrok NSA z dnia 12 grudnia 2023 r., sygn. III OSK 5956/21

Dnia 12 grudnia 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak Sędziowie: sędzia NSA Mirosław Wincenciak (spr.) sędzia del. WSA Maciej Kobak po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Komendanta Wojewódzkiego Policji w Opolu od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 15 czerwca 2021 r. sygn. akt II SA/Op 160/21 w sprawie ze skargi A.S. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w Opolu z dnia 23 grudnia 2020 r. nr FWO.330-3.33.2020 w przedmiocie odmowy ponownego naliczenia, wyrównania wysokości i wypłaty należnego ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wyrokiem z dnia 15 czerwca 2021 r. sygn. akt II SA/Op 160/21, po rozpoznaniu w trybie uproszczonym sprawy ze skargi A.S. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w Opolu z dnia 23 grudnia 2020 r. nr FWO.330-3.33.2020 w przedmiocie odmowy ponownego naliczenia, wyrównania wysokości i wypłaty należnego ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop, uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Komendanta Miejskiego Policji w [...] z dnia 30 października 2020 r. nr 11/1241/WO-Ks/2020. Z uzasadnienia w/w wyroku wynika m.in., że organy naruszyły art. 115a ustawy z dnia 26 kwietnia 1990 r. o Policji w zw. z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 14 sierpnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r., poz. 1610, dalej w skrócie "ustawa nowelizująca"). Sąd pierwszej instancji wskazał, że skutkiem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2018 r. sygn. akt K 7/15 była utrata z dniem 6 listopada 2018 r. (data publikacji w dzienniku urzędowym) mocy obowiązującej art. 115a ustawy o Policji w takim zakresie, w jakim określał on współczynnik ułamkowy 1/30 uposażenia policjanta jako podstawę ustalenia wysokości ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Przepis ten nie został wyeliminowany z systemu prawnego w całości, co oznacza, że organ administracji publicznej musi zrekonstruować jego treść zgodnie z w/w wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego. Stąd przy stosowaniu art. 115a ustawy o Policji organy, dokonując wyliczenia ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, powinny uwzględnić, że świadczeniem ekwiwalentnym za dzień niewykorzystanego urlopu jest wynagrodzenie nie w wysokości 1/30 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym, lecz w wysokości jednego dnia roboczego. Trybunał Konstytucyjny uznał normy zawarte w art. 115a ustawy o Policji, w kształcie obowiązującym w czasie orzekania, za niekonstytucyjne, a ustawodawca wprowadził je ponownie do obrotu prawnego w ustawie nowelizującej. Wystąpiła zatem sytuacja, w której norma prawna w wyniku kontroli konstytucyjności dokonanej przez Trybunał Konstytucyjny została uznana za niekonstytucyjną, a następnie powtórzono ją w procesie stanowienia prawa. Przy czym nie nastąpiło to w przepisie zmienionym, a w przepisie go wprowadzającym (art. 9 ust. 1 ustawy nowelizującej). W państwie prawa przepis oceniony jako niekonstytucyjny, z którego wyinterpretowano określoną normę prawną, nie może zostać uznany za zgodny z prawem. Unormowanie art. 9 ust. 1 ustawy nowelizującej narusza zatem nie tylko zasadę mocy wiążącej ostatecznych wyroków Trybunału Konstytucyjnego, ale także zasadę równości wobec prawa i równego traktowania przez władze publiczne, o czym stanowi art. 31 ust. 1 Konstytucji RP, do którego istoty należy nakaz jednakowego traktowania podmiotów charakteryzujących się podobnymi cechami prawnie istotnymi, znajdujących się w zbliżonej sytuacji oraz zakaz różnicowania bez uzasadnienia znajdującego się w przepisie rangi co najmniej ustawowej. W ocenie WSA w Opolu, w niniejszej sprawie oczywistość niezgodności przepisu z Konstytucją RP oraz z uprzednią wypowiedzią Trybunału Konstytucyjnego stanowią wystarczające przesłanki do odmowy zastosowania przez sąd administracyjny przepisów wtórnie niekonstytucyjnych. Nie ma bowiem żadnych prawnych przesłanek, aby ograniczyć uprawnienie funkcjonariuszy Policji do uzyskania pełnego, odpowiadającego wymogom konstytucyjnym, ekwiwalentu za niewykorzystany urlop w zależności od kryterium daty zwolnienia ze służby, o ile zwolnienie to nastąpiło po wejściu w życie zakwestionowanego przez Trybunał Konstytucyjny art. 115a ustawy o Policji, czyli po dniu 19 października 2001 r. oraz od daty wszczęcia postępowania w sprawie.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł Komendant Wojewódzki Policji w Opolu. Zaskarżając wyrok w całości, na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm., dalej w skrócie "p.p.s.a.") zarzucił: