Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r., poz. 446 z późn. zm.) w związku z art. 11 ust. 1 pkt 4 i art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 561) - Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie uchwala, co następuje:

§ 1. Orzeka o nieważności Uchwały Nr XXIX/250/2016 Rady Miejskiej Góry Kalwarii z dnia 27 kwietnia 2016 roku w sprawie określenia zasad i trybu udzielania dotacji celowych na dofinansowanie z budżetu Gminy Góra Kalwaria, przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska, obejmujących wymianę źródeł ciepła w budynkach i lokalach na korzystniejsze z punktu widzenia kryterium sprawności energetycznej oraz kryterium ekologicznego, z powodu istotnego naruszenia art. 403 ust. 5 w związku z art. 403 ust. 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2016 r., poz. 672) i w związku z art. 12 ust. 1 i art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404 z późn. zm.).

§ 2. Na niniejszą uchwałę służy Miastu Góra Kalwaria skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia, za pośrednictwem tutejszego Kolegium.

Uzasadnienie

W dniu 6 maja 2016 roku została doręczona Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Warszawie Uchwała Nr XXIX/250/2016 Rady Miejskiej Góry Kalwarii z dnia 27 kwietnia 2016 roku w sprawie określenia zasad i trybu udzielania dotacji celowych na dofinansowanie z budżetu Gminy Góra Kalwaria, przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska, obejmujących wymianę źródeł ciepła w budynkach i lokalach na korzystniejsze z punktu widzenia kryterium sprawności energetycznej oraz kryterium ekologicznego.

Zgodnie z art. 11ust. 1 pkt 4 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych ww. uchwała pozostaje we właściwości rzeczowej regionalnej izby obrachunkowej.

W podstawie prawnej badanej uchwały Rada Miejska powołała m.in. art. 403 ust. 4 i ust. 5 ustawy o ochronie środowiska zgodnie z którymi:

1. Finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa w ust. 1 i 2, może polegać na udzielaniu dotacji celowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych z budżetu gminy lub budżetu powiatu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji:

1) podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych, w szczególności:

- osób fizycznych,

- wspólnot mieszkaniowych,

- osób prawnych,

- przedsiębiorców;

2) jednostek sektora finansów publicznych będących gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi. (ust. 4)

2. Zasady udzielania dotacji celowej, o której mowa w ust. 4, obejmujące w szczególności kryteria wyboru inwestycji do finansowania lub dofinansowania oraz tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji i sposób jej rozliczania określa odpowiednio rada gminy albo rada powiatu w drodze uchwały. (ust.5)

Ponadto, jak ustaliło Kolegium Izby, art. 403 ust. 6 ustawy o ochronie środowiska stanowi, że udzielenie dotacji celowej, o której mowa w ust. 4, następuje na podstawie umowy zawartej przez gminę lub powiat z podmiotami określonymi w ust. 4. W przypadku gdy dotacja stanowi pomoc publiczną lub pomoc de minimis jej udzielenie następuje z uwzględnieniem warunków dopuszczalności tej pomocy określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej.

W § 1 badanej uchwały Rada określiła zasady i tryb udzielania dotacji celowych na dofinansowanie z budżetu Gminy Góra Kalwaria, przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska, obejmujących wymianę źródeł ciepła w budynkach i lokalach na korzystniejsze z punktu widzenia kryterium sprawności energetycznej oraz kryterium ekologicznego. Zasady i tryb, o których mowa w § 1 badanej uchwały zostały faktycznie zamieszczone w Załączniku do badanej uchwały.

Z analizy treści Załącznika do badanej uchwały wynika, że:

1. W rozdziale 1 Załącznika do uchwały Rada Gminy Góra Kalwaria określiła kryteria wyboru inwestycji do dofinansowania tj. wskazała, że dotacja celowa będzie udzielana podmiotom niezaliczonym do sektora finansów publicznych będącymi właścicielami nieruchomości mieszkalnych lub podmiotami posiadającymi tytuł prawny do dysponowania nieruchomością mieszkalną na terenie Gminy Góra Kalwaria, które zmieniają system ogrzewania budynku mieszkalnego (mieszkania) z pieca na paliwa stałe na ogrzewanie proekologiczne tj. zmniejszające emisje szkodliwych substancji do środowiska. (§ 1 ust. 1 Załącznika)

Ponadto udzielone dotacje celowe nie obejmują tych właścicieli nieruchomości mieszkalnych (lub posiadających tytuł prawny do dysponowania nieruchomością mieszkalną), na której prowadzona jest działalność gospodarcza, chyba że powierzchnia zajęta pod działalność gospodarczą nie przekracza 20 % całej powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. (§ 1 ust. 2 Załącznika)

Ponieważ z treści § 1 ust. 1 Załącznika do badanej uchwały nie wynika, że przez nieruchomość mieszkalną należy rozumieć także nieruchomość mieszkalną związaną z prowadzoną działalnością gospodarczą powstaje pytanie, czy o dotację celową mogą ubiegać się przedsiębiorcy, w tym np. deweloperzy. Powyższe ma istotne znaczenie ponieważ w przypadku gdyby o dotację celową, o której mowa w badanej uchwale mogliby ubiegać się przedsiębiorcy, w tym np. deweloperzy to tym samym dotacje te stanowiłyby pomoc publiczną, a tym samym w sprawie miałaby zastosowanie ustawa o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, określająca zasady postępowania w sprawach dotyczących pomocy publicznej spełniającej przesłanki określone w art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. W treści badanej uchwały Rada Miasta nie wskazała także, że udzielane dotacje stanowią pomoc de minimis udzielaną zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu Komisji (UE) Nr 1407/132 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.U. EU.L.2013.352.1 z 24.12.2013 r.) lub tez stanowi program pomocowy.

2. Ponadto w § 2 Załącznika do badanej uchwały Rada wskazała, że dotacja celowa obejmuje częściowe pokrycie kosztów zakupu nowych źródeł ogrzewania, określonych w § 4 ust. 1 niniejszego załącznika, zainstalowanych w budynkach mieszkalnych (mieszkaniach). Kwotę dotacji celowej proporcjonalnie pomniejsza się o udział procentowy powierzchni wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej w budynkach (mieszkaniach) w całkowitej powierzchni budynków (mieszkań).

3. W § 3 i § 4 Załącznika do badanej uchwały Rada określiła warunki niezbędne do uzyskania dotacji celowej.

4. W § 6 i 7 Załącznika do badanej uchwały Rada określiła warunki udzielania dotacji celowej, w tym wysokość dotacji i termin złożenia wniosku o dotację (Rozdział 2).

5. W § 9 Załącznika do badanej uchwały Rada określiła tryb postepowania w sprawie udzielenia dotacji celowej (Rozdział 3).

6. W § 10 Załącznika do badanej uchwały Rada określiła sposób rozliczenia dotacji celowej (Rozdział 4).

Kolegium nie podziela poglądu, że ponieważ w treści badanej uchwały Rada Miasta nie wskazała, że udzielane dotacje stanowią pomoc de minimis lub też program pomocowy oraz, że kryterium wyboru przez Radę Miasta inwestycji do dofinansowania z budżetu Miasta w formie dotacji celowej stanowi nieruchomość mieszkalna nie zaś nieruchomość mieszkalna związana z prowadzeniem działalności gospodarczej to tym samym badana uchwała nie dotyczy udzielania pomocy publicznej przedsiębiorcom.

W ocenie Kolegium Izby z art. 403 ust. 4 pkt 1 lit d ustawy Prawo ochrony środowiska, wynika że z budżetu gminy lub budżetu powiatu mogą być udzielane dotacje celowe przedsiębiorcom na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji z zakresu ochrony środowiska, o których mowa w art. 403 ust. 2 ustawy.

W tej sytuacji, zdaniem Organu nadzoru, rada gminy określając w drodze uchwały zasady udzielania dotacji celowych z budżetu przeznaczonych na dofinansowanie zadań publicznych z zakresu ochrony środowiska, w tym wskazując kryteria wyboru inwestycji do dofinansowania nie może wyłączyć z ubiegania się o te dotacje przedsiębiorców. Powyższe oznacza, że na podstawie § 1 ust. 1 Załącznika do badanej uchwały o dotacje celowe z budżetu Miasta na zmianę systemu ogrzewania na proekologiczne mogą ubiegać się także przedsiębiorcy w tym np. deweloperzy. Przedmiotowe dotacje celowe stanowią zatem pomoc publiczną udzielaną przedsiębiorcy w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a tym samym zakłócają konkurencję skutkiem czego do jej udzielenia stosuje się zasady postępowania określone w ustawie o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej.

Pismem z dnia 23 maja 2016 r. Z-ca Burmistrza Miasta w trybie art. 88 ustawy o samorządzie gminnym poinformował, że projekt badanej uchwały nie został przedłożony Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Wobec nieprzekazania projektu badanej uchwały przed jej podjęciem do Prezesa Urzędy Ochrony Konkurencji i Konsumentów, badając tę uchwałę Kolegium doszło do przekonania, że została ona podjęta z istotnym naruszeniem art. 12 ust. 1 i art. 7 ust. 3 ww. ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej. Badana uchwała dotyczy bowiem także przedsiębiorców i w ich przypadku stanowi program pomocowy w rozumieniu art. 2 pkt 7 ww. ustawy o postępowaniu w sprawach pomocy publicznej.

Każdy projekt programu pomocowego, w tym przewidujący udzielenie pomocy w ramach wyłączeń grupowych, oraz pomocy indywidualnej, w tym pomocy indywidualnej na restrukturyzację, wymaga uzyskania opinii Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (art. 12 ust. 1 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej). Stwierdzenie nieprzedstawienia przez jednostkę samorządu terytorialnego uchwały do zaopiniowania Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów stanowi istotne naruszenie art. 12 ust. 1 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej.

Ponadto gdyby, zamiarem Rady Miejskiej Góry Kalwarii było udzielanie dotacji dla przedsiębiorców w ramach pomocy de minimis, to zgodnie z powołanym art. 7 ust. 3 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, projekt uchwały przewidującej udzielenie takiej dotacji powinien być zgłoszony do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, który w terminie 14 dni może przedstawić zastrzeżenia dotyczące przejrzystości zasad udzielania pomocy.

W ocenie Kolegium, skoro projekt badanej uchwały nie został przekazany do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w celu uzyskania opinii, o której mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, ani w trybie art. 7 ust. 3 ww. ustawy, to badana uchwała została podjęta z istotnym naruszeniem art. 403 ust. 5 w związku z art. 403 ust. 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska i w związku z ww. przepisami ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej.

Mając powyższe na uwadze, Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie orzekło jak w sentencji.