Wyrok SN z dnia 28 marca 2019 r., sygn. I CSK 94/18

1. Obowiązek przekazania dotacji oraz ustalenie jej wysokości nie jest przedmiotem władczego rozstrzygnięcia Skarbu Państwa. Przeciwnie, na organach państwowych ciąży obowiązek przekazania dotacji w sposób pełny i terminowy, z zachowaniem zasady adekwatności dotacji do zakresu zadań zleconych. Powstanie obowiązku zapłaty "należnego świadczenia" jest wyznaczane czynnikami obiektywnymi, podlegającymi weryfikacji w postępowaniu sądowym. W analizowanym przypadku jednostki samorządu terytorialnego, jako uprawnione do żądania zapłaty "należnego świadczenia", można zatem uznać za podmioty stosunku prawnego równorzędne Skarbowi Państwa.

2. Model normatywny zakładający adekwatność dotacji do zakresu zadań zleconych nie powinien być zrównywany z obowiązkiem zapłaty za wykonane zadania, w ramach tego samego stosunku prawnego. Z wykładni art. 49 ust. 6 u.d.j.s.t. wynika, że dopiero w razie nieprzekazania dotacji w sposób unormowany w art. 49 ust. 5 u.d.j.s.t. jednostka samorządu terytorialnego uzyskuje prawo do "należnego świadczenia" dochodzone na drodze postępowania sądowego. Prawo to ma swoją odrębną podstawę (art. 49 ust. 6 u.d.j.s.t.), a przepisy art. 49 u.d.j.s.t. pozwalają na kompletne ustalenie elementów stosunku prawnego, w którym powstaje prawo do "należnego świadczenia" oraz odsetek w wysokości ustalonej jak dla zaległości podatkowych. Wykładnia słów "należne świadczenie" prowadzi natomiast do wniosku, że mowa o kwocie dotacji ustalonej stosownie do danego zadania zleconego ("należnej"), a jednocześnie traktowanej jako przedmiot stosunku zobowiązaniowego ("świadczenie").

3. Określenie przepisami kompetencyjnymi zakresu zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego nie determinuje oceny charakteru stosunku o zapłatę "należnego świadczenia", a jedynie wpływa na ustalenie wysokości należnych z tego tytułu kwot. Stosunek powstający w związku z nieprzekazaniem dotacji w sposób pełny i terminowy może być zatem poddany odrębnej analizie. Jego cywilnoprawnemu charakterowi nie przeczy fakt, że obowiązek przekazania dotacji ma swoje źródło w ustawie, ponieważ w prawie cywilnym przepisy ustawy mogą stanowić jedno ze źródeł zobowiązań.