Wyrok SN z dnia 19 listopada 2009 r., sygn. IV CSK 257/09

Roszczenie kontrahenta banku o naprawienie szkody wyrządzonej przez bank deliktem własnym (art. 415 k.c.) przedawnia się w terminie określonym w art. 442 § 1 k.c. (obecnie art. 442¹ § 1 k.c.) także wtedy, gdy pracownik tego banku wyrządził kontrahentowi szkodę w wyniku popełnienia przestępstwa.

Sędzia SN Mirosława Wysocka (przewodniczący) Sędzia SN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) Sędzia SN Krzysztof Pietrzykowski

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Włodzimierza C. przeciwko Bankowi Handlowemu S.A. w W. o odszkodowanie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 19 listopada 2009 r. skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 4 marca 2009 r.

uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu w Lublinie do ponownego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

(...) Powód zawarł z pozwanym Bankiem umowę o świadczenie usług maklerskich, która była wykonywana za pośrednictwem Punktu Obsługi Klienta w L., znajdującego się w Oddziale Banku Handlowego. Pozwany Bank zobowiązał się do prowadzenia rachunku papierów wartościowych i rachunku pieniężnego powoda. W Punkcie Obsługi Klienta w L. i w Oddziale Banku doszło do zagarnięcia przez pracowników Banku znacznych kwot pieniężnych należących do kontrahentów w wyniku samowolnego obrotu papierami wartościowymi. W związku z tym Komisja Papierów Wartościowych nałożyła na biuro maklerskie Banku karę pieniężną. Powód wraz z żoną dochodził od Banku odszkodowania w wysokości 606 175,29 zł w związku z wyrządzeniem szkody w wyniku bezprawnego obrotu, bez zleceń powoda, papierami wartościowymi na jego rachunku inwestycyjnym w okresie od dnia 31 stycznia 2001 r. do lipca 2001 r. Po częściowym cofnięciu pozwu (bez zrzeczenia się roszczenia) powodowie ostatecznie dochodzili od Banku odszkodowania w wysokości 437 887 i kwota ta została na ich rzecz zasądzona. W obecnej sprawie powód dochodzi różnicy pomiędzy kwotą 606 175,29 zł i kwotą 437 887 zł, tj. kwoty 168 288,29 zł.

W związku ze zgłoszeniem przez pozwany Bank zarzutu przedawnienia roszczenia, Sąd Okręgowy ograniczył rozpoznanie sprawy do zbadania zasadności dochodzonego roszczenia odszkodowawczego, przyjmując, że wystąpiły podstawy do wydania wyroku wstępnego (art. 318 k.p.c.). Pozwanemu Bankowi należało przypisać dopuszczenie się własnego czynu niedozwolonego wobec poszkodowanego kontrahenta-posiadacza rachunku inwestycyjnego (art. 415 k.c.). Zagarnięcie należących do powoda sum pieniężnych przez pracowników Banku obsługujących rachunek inwestycyjny powoda było możliwe ze względu na nieprzestrzeganie przez pozwany Bank odpowiednich, wewnętrznych procedur bankowych. Wprawdzie wyrządzenie powodowi szkody nastąpiło przy wykonywaniu czynności pracowniczych pracowników bankowych, nie przesądza to jednak kontraktowej odpowiedzialności Banku wobec powoda (art. 471 k.c.). Tolerowanie przez Bank działalności nielegalnej (przestępczej) własnych pracowników stanowi czyn niedozwolony instytucji bankowej uzasadniający odpowiedzialność deliktową tej instytucji na podstawie art. 415 k.c. Sama zasada odpowiedzialności pozwanego Banku została już przesądzona w prawomocnym wyroku Sądu Okręgowego z dnia 23 kwietnia 2007 r. Pozwem w obecnej sprawie objęte jest żądanie naprawienia dalszej szkody, które nie było przedmiotem rozstrzygnięcia, przy czym szkoda ta wyrządzona została w tych samych okolicznościach.