Interpretacja indywidualna z dnia 21 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.670.2023.1.EC

Skutki podatkowe odpłatnego zbycia nieruchomości po dziale spadku i podziale majątku wspólnego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 września 2023 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości po dziale spadku i podziale majątku wspólnego. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Na podstawie aktu własności ziemi nr ...... z dnia 1 lipca 1980 r. Wnioskodawczyni  wraz z mężem nabyła nieruchomość niezabudowaną położoną w ... składającą się z działek nr ...., nr .... i nr ....... o łącznej powierzchni 1,7188 ha (KW nr ...). Na podstawie umowy o dożywocie z dnia 12 kwietnia 1994 r., Rep. ..., małżonkowie nabyli nieruchomość położoną  w ..., składającą się z działek nr ............, nr ............., nr ............,  nr ......., nr ..........., nr .........., nr ..........., nr ..........., nr ............, nr .........., nr ..........,  nr ........., nr ..........., nr ........., nr ........., nr .........., nr ........, nr ......., nr .........,  nr ......., nr ............, nr ......, nr .............., nr ......, nr .........., nr .......... i nr .........  o łącznej powierzchni 2,7536 ha (KW nr ...), zabudowaną budynkiem mieszkalnym oraz garażem. Na podstawie umowy o dożywocie z dnia 12 kwietnia 1994 r., Rep. ..., małżonkowie nabyli nieruchomość niezabudowaną położoną  w ..., składającą się z działki nr ....... o powierzchni  0,5183 ha (KW nr ...). Nieruchomości te zostały nabyte do majątku wspólnego małżonków w ramach wspólności ustawowej. Na nieruchomościach tych Wnioskodawczyni nie prowadziła ani nie prowadzi działalności gospodarczej. Mąż Wnioskodawczyni (J.G.) zmarł w dniu 10 kwietnia 2011 r.

W dniu 2 września 2021 r., w Kancelarii Notarialnej przed notariuszem ..., sporządzony został akt poświadczenia dziedziczenia Rep. ..., zgodnie z którym spadek po J. G. nabyli żona  I. G. oraz córki K. T. i A. R., po 1/3 części.

W dniu 19 października 2021 r. przed notariuszem ... sporządzona została umowa o podział majątku wspólnego oraz o dział spadku (Rep. ...). Umowa ta obejmowała całe nieruchomości opisane powyżej. Zgodnie z postanowieniami powołanej powyżej umowy, Wnioskodawczyni nabyła własność całych (100%) opisanych powyżej nieruchomości wraz z zabudowaniami, bez dokonywania jakichkolwiek spłat  na rzecz pozostałych spadkobierców.

W dniu 30 sierpnia 2023 r. przed notariuszem ... została przez Wnioskodawczynię zawarta umowa sprzedaży (Rep. ...) działki nr ... o powierzchni 1,1716 ha na rzecz ..., reprezentowanemu przez ... za cenę 77 911 zł 40 gr. Od śmierci męża Wnioskodawczyni jest wdową i nie była oraz nie jest w związku małżeńskim.

Pytania

1.Czy z tytułu sprzedaży nieruchomości, tj. działki nr ... umową sprzedaży (Rep. ...) z dnia 30 sierpnia 2023 r. Wnioskodawczyni jest zobowiązana zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych?

2.Czy w razie sprzedaży części bądź całości opisanych w zapytaniu nieruchomości będzie zobowiązana zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych?

Pani stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: updof), jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości następuje przed upływem 5 lat, licząc  od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane  w wykonaniu działalności gospodarczej, stanowi źródło przychodu, o którym mowa  w art. 10 ust. 1 pkt 8 updof.

To oznacza, że dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości istotne jest ustalenie daty nabycia tej nieruchomości.

Art. 10 ust. 5 updof stanowi, że w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Z art. 10 ust. 6 updof wynika, że w przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych  w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych  do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.

Stosownie do art. 10 ust. 7 updof, nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku.

Zgodnie z art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Stosownie do art. 924 k.c., spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Stosownie do art. 925 k.c., spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Stosownie do art. 1035 k.c., jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom,  do wspólności majątku spadkowego oraz działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy  o współwłasności w częściach ułamkowych.

Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku.

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem, przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa  o dział spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: krio), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa), obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Z treści art. 31 § 1 krio, wynika,  że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku wspólnego. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej.

Z uwagi na powyższe, nabycie w czasie trwania wspólności małżeńskiej nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale.

W konsekwencji, po śmierci jednego z małżonków drugi z nich nie może ponownie nabyć udziału w takiej nieruchomości w drodze dziedziczenia, jak też w drodze działu spadku,  skoro nieruchomość ta wchodziła wcześniej do majątku wspólnego małżonków,  a małżonkowi z tego tytułu przysługiwało już prawo własności całej nieruchomości.

Biorąc pod uwagę powyższe, dla ustalenia roku kalendarzowego, od końca, którego należy liczyć pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 updof, zastosowanie znajdzie art. 10 ust. 6 updof, zgodnie z którym okres ten należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości do majątku wspólnego małżonków.

Oznacza to, że w przypadku opisywanych w zapytaniu przypadków zbycia nieruchomości, upływ pięcioletniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 updof, należy liczyć odpowiednio do danej nieruchomości od końca 1980 r. i 1994 r., tj. od końca roku, w którym Wnioskodawczyni nabyła wraz mężem opisane we wniosku nieruchomości do majątku wspólnego. Tym samym, data nabycia spadku oraz późniejszy dział spadku, nie stanowią dla Wnioskodawczyni dat nabycia, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 updof.

W konsekwencji, na gruncie opisanego przez Wnioskodawczynię stanu faktycznego, zarówno dokonana, jak i planowana sprzedaż przedmiotowych nieruchomości, stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w zw. z art. 10 ust. 6 updof, nie stanowi dla Wnioskodawczyni źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, bowiem została, bądź zostanie dokonana, po upływie 5-letniego terminu,  o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 updof, a to z kolei oznacza, że Wnioskodawczyni  nie jest i nie będzie zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z tymi transakcjami.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.):

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy:

Wobec powyższego, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym dla określenia skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości istotne jest ustalenie daty jej nabycia.

Stosownie zaś do art. 10 ust. 6 ww. ustawy:

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że na podstawie aktu własności ziemi nr ... z dnia 1 lipca 1980 r. wraz z mężem nabyła Pani nieruchomość niezabudowaną, składającą się z działek nr ..........., nr ....... i nr .........., o łącznej powierzchni 1,7188 ha. Na podstawie umowy o dożywocie z dnia 12 kwietnia 1994 r. małżonkowie nabyli nieruchomość składającą się z działek nr .........., nr ..........., nr .........., nr .........., nr ........., nr ........., nr ........, nr .........., nr .........., nr .........., nr ...., nr ......, nr ..., nr .........., nr ......., nr ........., nr ........, nr ........, nr .............., nr .........., nr .., nr ..........., nr ........., nr ..., nr .., nr ........ i nr .......... o łącznej powierzchni 2,7536 ha, zabudowaną budynkiem mieszkalnym oraz garażem. Na podstawie umowy o dożywocie z dnia 12 kwietnia 1994 r. małżonkowie nabyli również nieruchomość niezabudowaną, działkę nr ... o powierzchni 0,5183 ha. Nieruchomości te zostały nabyte do majątku wspólnego małżonków w ramach wspólności ustawowej. Na nieruchomościach tych nie prowadziła Pani ani nie prowadzi działalności gospodarczej. Pani mąż zmarł w dniu 10 kwietnia 2011 r. W dniu 2 września 2021 r. sporządzony został akt poświadczenia dziedziczenia, zgodnie z którym spadek nabyła Pani wraz z dwiema córkami, po 1/3 części każda. 19 października 2021 r. sporządzona została umowa o podział majątku wspólnego oraz o dział spadku, obejmująca wszystkie ww. nieruchomości. Na jej podstawie nabyła Pani własność nieruchomości wraz z zabudowaniami, bez dokonywania jakichkolwiek spłat na rzecz pozostałych spadkobierców. 30 sierpnia 2023 r. zawarła Pani umowę sprzedaży działki nr ... o powierzchni 1,1716 ha na rzecz ....

W myśl art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.):

Zgodnie z art. 924 Kodeksu cywilnego:

Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego:

Art. 1035 Kodeksu cywilnego stanowi, że:

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 ww. ustawy:

W wyniku działu spadku prawa majątkowe objęte spadkiem przyznane poszczególnym spadkobiercom, przechodzą na nich, ustaje więc wspólność majątku spadkowego. Umowa o dział spadku lub prawomocne orzeczenie sądowe o dziale spadku stanowią tytuł własności rzeczy, które w dziale przypadły poszczególnym spadkobiercom. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Nadmienić również należy, że stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy  (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).

Przepis art. 31 § 1 ww. Kodeksu stanowi, że:

Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich.

Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Wspólność ta jest wspólnością masy majątkowej i obejmuje cały zbiór praw majątkowych, takich jak własność i inne prawa rzeczowe czy wierzytelności.

Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale. W konsekwencji, po śmierci jednego z małżonków drugi z nich nie mógł ponownie nabyć udziału w tej nieruchomości w drodze dziedziczenia, jak też w drodze działu spadku, skoro nieruchomość ta wchodziła wcześniej do wspólnego majątku małżeńskiego, a małżonkowi z tego tytułu przysługiwało już prawo własności całej nieruchomości.

Biorąc pod uwagę przedstawione we wniosku okoliczności w niniejszej sprawie dla ustalenia roku kalendarzowego, od końca którego należy liczyć pięcioletni okres, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zastosowanie znajdzie przytoczony uprzednio przepis art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym okres ten należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nieruchomości do majątku wspólnego małżonków.

Oznacza to, że w przypadku odpłatnego zbycia przez Panią nieruchomości, upływ pięcioletniego okresu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy liczyć od końca 1980 r. (dla działki nr ........., nr ......... i nr .........) oraz od końca 1994 r. dla pozostałych nieruchomości, tj. od końca roku, w którym nabyła Pani z mężem ww. nieruchomości do majątku wspólnego. Tym samym, data otwarcia spadku oraz późniejszy dział spadku, nie stanowią dla Pani nabycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy.

W konsekwencji, na gruncie opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, nienastępująca w wykonywaniu działalności gospodarczej sprzedaż nieruchomości, stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) w zw. z art. 10 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie stanowi dla Pani źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, bowiem została dokonana (w przypadku działki nr ……..), po upływie pięcioletniego terminu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy. Również w przypadku sprzedaży pozostałych nieruchomości upłynął już pięcioletni termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy. Zatem nie jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z transakcją sprzedaży ww. nieruchomości.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Panią i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Organ podkreśla, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Postępowanie w sprawie wydania interpretacji indywidualnej ma na celu wyjaśnienie wątpliwości co do sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego materialnego do określonego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku stan faktyczny i zdarzenie przyszłe będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie Pani chroniła w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy Ordynacja podatkowa. Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).