Interpretacja indywidualna z dnia 9 listopada 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.549.2023.2.RG

Niepodleganie opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży w trybie egzekucji prawa użytkowania wieczystego działki wraz z prawem własności znajdujących się na tej działce budynków i prawa użytkowania wieczystego działki oraz obiektu o funkcji garażowo-składowej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

stwierdzam, że Pana stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

4 sierpnia 2023 r. wpłynął Pana wniosek z 27 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy niepodlegania opodatkowaniu podatkiem VAT sprzedaży w trybie egzekucji prawa użytkowania wieczystego działki nr 1 wraz z prawem własności znajdujących się na tej działce budynków i prawa użytkowania wieczystego działki nr 2 oraz obiektu o funkcji garażowo-składowej.

Uzupełnił go Pan – w odpowiedzi na wezwanie – pismami: z 18 października 2023 r. (data wpływu 23 października 2023 r.) oraz z 26 października 2023 r. (data wpływu 30 października 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

(ostatecznie przedstawiony w uzupełnieniu wniosku) Na podstawie art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022r., poz. 931) - dalej ustawa o VAT, komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów. Stosownie do art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. 2021 r., poz. 1540) - dalej ordynacja podatkowa, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Art. 106c ustawy o VAT stanowi, iż faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Z kolei art. 43 ust. 21 ustawy o VAT stanowi, iż jeżeli udokumentowane działania organów egzekucyjnych lub komorników sądowych, o których mowa w art. 18, nie doprowadziły, na skutek braku możliwości uzyskania niezbędnych informacji od dłużnika, do potwierdzenia spełnienia warunków zastosowania do dostawy towarów, o której mowa w art. 18, zwolnień od podatku, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 9-10a, przyjmuje się, że warunki zastosowania zwolnień od podatku nie są spełnione.

Sprzedaż nieruchomości należy traktować stosownie do art. 2 pkt 6 i art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT jako odpłatną dostawę towarów. Należy ustalić czy mamy do czynienia z czynnością podlegającą opodatkowaniu oraz czy dłużnik takim podatnikiem w tym przypadku powinien być.

Komornik sądowy na podstawie przytoczonych przepisów jest obowiązany w imieniu dłużnika do wystawienia faktury gdy sprzedaż nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT. W tym celu komornik sądowy ustala czy zaistnieje obowiązek odprowadzenia podatku do organu podatkowego po ewentualnej sprzedaży i czy podczas licytacji należy powiększyć o podatek VAT wartość nieruchomości. W przypadku gdy czynność ta podlega opodatkowaniu czy korzysta ze zwolnienia stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 9, 10 i 10a ustaw o VAT. Zatem komornik sądowy dokonuje analizy stanu prawnego nieruchomości pod względem czy zastosować bądź nie opodatkowanie podatkiem VAT.

Na licytację będzie wystawione prawo użytkowania wieczystego nieruchomości wraz z własnością budynków, dla której Sąd Rejonowy w … prowadzi księgę wieczystą …. Dłużnikowi w związku z nabyciem przedmiotowego użytkowania wieczystego nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego ponieważ transakcja (wniesiono aportem do spółki) nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług i dłużnik nie miał prawa do odliczenia podatku VAT po jej nabyciu. Dłużnik jest Sp. z o.o. i nabył prawo użytkowania wieczystego w celu wykorzystania jej w prowadzonej działalności gospodarczej.

Nabycie prawa użytkowania wieczystego przez dłużnika przebiegało w sposób następujący:

1)Aktem notarialnym z dnia 25.01.1994r. Gmina i Miasto … oddała w użytkowania wieczyste na 99 lat i przeniosła nieodpłatnie własność znajdujących się na tych działkach budynków na rzecz Spółdzielni Pracy ….

2)Aktem notarialnym z dnia 06.10.2014r. … Spółdzielnia Pracy w … w likwidacji sprzedała A… prawo użytkowania wieczystego obejmujące działki nr 1 oraz 2 wraz z własnością znajdujących się na tym gruncie budynków.

3)Aktem notarialnym z dnia 29.05.2015r. A… przeniósł tytułem aportu na pokrycie udziałów w kapitale zakładowym … Sp. z.o.o. i wyraził zgodę na nabycie przedmiotowych praw na rzecz przedmiotowej spółki.

W uzupełnieniu wniosku, na pytania Organu:

1)W jaki sposób, do jakich celów, dłużnik - … Sp. z o.o. wykorzystywał/wykorzystuje działki nr 1 i nr 2?

2)Czy ww. działki były/są wykorzystywane w prowadzonej przez dłużnika działalności gospodarczej?

3)Czy ww. działki, były/są/będą wykorzystywane przez dłużnika od dnia nabycia do dnia sprzedaży wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której wykorzystywane były ww. działki, wykonywał dłużnik – należy podać podstawę prawną zwolnienia?

4)Czy ww. działki były/są udostępniane przez dłużnika osobom trzecim na podstawie np. umowy najmu, dzierżawy, użyczenia lub innej umowy o podobnym charakterze? Jeżeli tak, to należy wskazać:

a)kiedy zostały oddana w najem, dzierżawę, (należy wskazać dzień, miesiąc i rok)?

b)czy udostępnienie to miało charakter odpłatny czy nieodpłatny?

5)Czy działki nr 1 i nr 2 są zabudowane? Jeżeli nie to należy wskazać, która z działek jest zabudowana, a która jest niezabudowana.

6)W sytuacji gdy obydwie działki, tj. działka nr 1 i nr 2 są zabudowane, prosimy o wskazanie, jakie budynki znajdują się na poszczególnych działkach. Należy wymienić poszczególne budynki wraz z informacją, na której działce się znajdują.

7)W sytuacji gdy jedna z ww. działek jest niezabudowana, prosimy o wskazanie:

a)czy na dzień sprzedaży dla tej działki będzie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego? Jeżeli tak, to jakie będzie przeznaczenie działki według tego planu.

b)w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, należy wskazać czy dla działki została lub na dzień sprzedaży zostanie wydana decyzja o warunkach zabudowy bądź też decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 lub pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 977 ze zm.)?

Odnośnie budynków znajdujących na ww. działkach/działce prosimy, aby wskazał Pan:

8)Czy poszczególne budynki są budynkami w rozumieniu przepisów art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2023., poz. 682, ze zm.)?

9)Kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynków lub ich części w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o podatku od towarów i usług? Należy wskazać dokładną datę.

10)Czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynków lub ich części a ich dostawą w drodze licytacji upłynie okres dłuższy niż 2 lata?

11)Kiedy nastąpiło zajęcie do używania budynków? Należy wskazać dokładną datę.

12)Czy ww. budynki, przed ich nabyciem przez dłużnika były wykorzystywane przez poprzednich właścicieli?

13)Czy budynki były/są przedmiotem najmu, dzierżawy itp.? Jeżeli tak, to należy wskazać:

a.kiedy budynki/budowle lub ich części zostały oddane w najem, dzierżawę (należy wskazać dzień, miesiąc i rok)?

b.czy to udostępnienie miało charakter odpłatny czy nieodpłatny?

14)Czy budynki były/są/będą wykorzystywane przez dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeżeli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której wykorzystywane były budynki, wykonywał dłużnik – należy podać podstawę prawną zwolnienia?

15)Czy budynki wykorzystywane były w działalności gospodarczej dłużnika i w jakim okresie?

16)Czy dłużnik ponosił nakłady na ulepszenie budynków w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, w wysokości wyższej niż 30% wartości początkowej budynków? Jeśli tak, to należy wskazać

a)w jakim okresie dłużnik ponosił wydatki na ulepszenie budynków?

b)jakie budynki były ulepszane?

c)czy nakłady, ponoszone przez dłużnika na ulepszenie budynków stanowiły „przebudowę” rozumianą jako dokonanie istotnych zmian przeprowadzonych w celu zmiany wykorzystania budynku lub w celu znaczącej zmiany warunków zasiedlenia?

d)czy w stosunku do wydatków na ulepszenie budynków, dłużnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?

e)kiedy budynki po dokonaniu ulepszeń, zostały oddane do użytkowania? Należy wskazać dokładną datę.

f)czy po oddaniu do użytkowania ulepszonych budynków miało miejsce pierwsze zasiedlenie budynków? Jeżeli tak, to należy wskazać dzień, miesiąc i rok, kiedy nastąpiło „pierwsze zasiedlenie”.

g)w ramach jakich czynności nastąpiło pierwsze zasiedlenie ulepszonych budynków po oddaniu ich do użytkowania?

h)czy między pierwszym zasiedleniem ulepszonych budynków, a ich dostawą, upłynął/upłynie okres dłuższy niż 2 lata?

i)w jaki sposób, do jakich czynności dłużnik wykorzystywał ulepszone budynki po oddaniu ich do użytkowania?

j)czy ulepszone budynki były udostępniane osobom trzecim na podstawie najmu, dzierżawy, itp.? Czy była to czynność odpłatna czy nieodpłatna?

k)czy ulepszone budynki były wykorzystywane przez dłużnika wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT?

17)Jeżeli nie posiada Pan informacji, o których mowa w ww. pytaniach które są niezbędne do oceny, czy w przedmiotowej sprawie będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 9, 10, 10a ustawy o podatku od towarów i usług, to należy wskazać:

-czy ten brak informacji jest wynikiem podjętych przez Pana jako Komornika działań?

-czy działania te zostały udokumentowane?

-czy podjęte działania potwierdzają brak możliwości uzyskania tych niezbędnych informacji od dłużnika?

odpowiedział Pan:

1.Dłużnik obecnie nie wykorzystuje działki nr 1 i 2 do celów zarobkowych, hale są opustoszałe, lecz w przeszłości służyły do celów zarobkowych/produkcyjnych.

2.Obie działki obecnie nie są wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej, lecz w przeszłości były.

3.Prawo użytkowania wieczystego wraz z własnością budynków było wpisane do ewidencji środków trwałych, nie było wykorzystywane do działalności zwolnionej z VAT.

4.Organ egzekucyjny ma wiedzę, iż jeden budynek biurowo-socjalny, wiata magazynowa, plac, położone na działce 1 są oddane w najem od 01.10.2020 r. mający charakter odpłatny.

5.6.7.8. Działka nr 1 jest zabudowana kompleksem przybudowanych do siebie budynków biurowo-produkcyjnych na rzucie litery „L” oraz portiernią (są budynkami w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane). Działka nr 2 zabudowana jest obiektem o funkcji garażowo-składowej w konstrukcji stalowej opierzonej blachą o pow. 130 m² w nietrwały sposób związany z gruntem (nie jest budynkiem, w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane).

9. Pierwsze zasiedlenie budynków przez dłużnika nastąpiło 01.09.2014 r. Natomiast pierwsze zasiedlenie po ich wybudowaniu miało miejsce pod koniec lat 60 XX w.

10. Pomiędzy pierwszym zasiedleniem budynków, a ich dostawą w drodze licytacji upłynie okres dłuższy niż 2 lata.

11.Zajęcie w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego prawa użytkowania wieczystego wraz z własnością budynków miało miejsce 27.07.2020 r. Natomiast pierwsze zajęcie do użytkowania budynków miało miejsce z końcem lat 60 XX w., kiedy to budynki zostały wybudowane, następnie rozbudowywane w następnych dekadach.

12.Wszystkie budynki przed ich nabyciem przez dłużnika były wykorzystywane przez poprzednich właścicieli.

13.Organ egzekucyjny ma wiedzę, iż jeden budynek biurowo-socjalny, wiata magazynowa, plac, położone na działce 1 są oddane w najem od 01.10.2020 r. mający charakter odpłatny.

14.Prawo użytkowania wieczystego wraz z własnością budynków było wpisane do ewidencji środków trwałych, nie było wykorzystywane do działalności zwolnionej z VAT. Organ egzekucyjny nie ma wiedzy czy w przeszłości budynki nie były wykorzystywane do działalności zwolnionej z VAT.

15.Budynki były wykorzystywane do działalności gospodarczej dłużnika w latach 2014 – 2018 r. (dłużnik nie ma wiedzy na temat konkretnych dat).

16.Dłużnik nie poniósł nakładów na ulepszenie budynków w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, w wysokości wyższej niż 30% wartości początkowej budynków.

W piśmie z 26 października 2023 wskazał Pan, że:

Uchwalonym Uchwałą Rady Miejskiej w … Nr … z dnia ... 2005 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania gminy …, ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym Woj. … z 2006r. Nr ... poz. ..., działka nr 2 w … położona jest na terenie oznaczonym symbolem … i jest przeznaczona pod przemysł i usługi.

W związku z powyższym na dzień sprzedaży działki nr 2, będzie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego z przeznaczeniem pod przemysł i usługi.

Pytanie

Czy sprzedaż w drodze egzekucji komorniczej opisanej w stanie faktycznym wniosku prawa użytkowania wieczystego nieruchomości wraz z własnością budynków będzie dostawą niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie:

Pana zdaniem, sprzedaż w drodze egzekucji komorniczej opisanej w stanie faktycznym wniosku prawa użytkowania wieczystego nieruchomości wraz z własnością budynków będzie dostawą niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

We wskazanej sprawie prawo użytkowania wieczystego wraz z własnością budynków dłużnik nabył jako osoba prawna, bez prawa do odliczenia podatku VAT, co komornik sprawdził mając do dyspozycji akty notarialne stanowiące o tym, iż dłużnik jest ich właścicielem. Komornik zweryfikował dłużnika w wykazie podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT, który wskazuje, iż był on zarejestrowany jako podatnik VAT w okresie od 01.12.2019 r. do 24.04.2020 r.

Zgodnie z oświadczeniem … Sp. z o.o. dłużnikowi przy nabyciu prawa użytkowania wieczystego nie przysługiwało prawo do odliczenia VAT, zasiedlenie nastąpiło od dnia 01.09.2014r., dłużnik nie poniósł ulepszeń w ramach przepisów o podatku dochodowym na prawie użytkowania wieczystego przekraczając 30% jego wartości początkowej, prawo użytkowania wieczystego było wpisane do ewidencji środków trwałych, nie było wykorzystywane do działalności zwolnionej VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pan przedstawił we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383):

Przepis art. 18 ustawy wprowadza szczególną na gruncie przepisów ustawy regulację, kiedy to należny podatek pobierany jest i odprowadzany do urzędu skarbowego przez płatnika, a nie przez podatnika.

W świetle cyt. wyżej przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania, poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego) mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie „płatnikami” oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.

Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych. Prawdopodobne jest zatem, że podatnik nie posiada innych środków finansowych umożliwiających uiszczenie należnego podatku. Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem zapewnia odprowadzenie należnego podatku przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych.

Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika – dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy:

Należy zaznaczyć, że sprzedaż nieruchomości w trybie egzekucji stanowi odpłatną dostawę towarów, co oznacza, że zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, objęta jest zakresem przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z przedstawionymi przepisami budynki oraz grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, która to czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem był podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zaznaczenia wymaga, że sprzedaż składników wykorzystywanych w działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że Dłużnik jest Sp. z o.o. i nabył prawo użytkowania wieczystego w celu wykorzystania w prowadzonej działalności gospodarczej. Budynki były wykorzystywane do działalności gospodarczej dłużnika w latach 2014 – 2018 r. (dłużnik nie ma wiedzy na temat konkretnych dat). Jeden budynek biurowo-socjalny, wiata magazynowa, plac, położone na działce 1 są oddane w najem od 01.10.2020 r. mający charakter odpłatny.

Mając zatem na uwadze że dłużnikiem jest spółka, stwierdzić należy, że w niniejszej sprawie dojdzie do sprzedaży majątku należącego do przedsiębiorstwa dłużnika. Zatem w odniesieniu do dostawy prawa użytkowania wieczystego działki nr 1 wraz z prawem własności znajdujących się na tej działce budynków biurowo-produkcyjnych i portierni oraz prawa użytkowania wieczystego działki nr 2 i znajdującego się na tej działce obiektu o funkcji garażowo-składowej, dłużnik będzie działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, bowiem sprzedaż będzie dotyczyła składników majątku przedsiębiorstwa dłużnika.

W konsekwencji, dostawa przez Pana jako komornika prawa użytkowania wieczystego działki nr 1 wraz z prawem własności znajdujących się na tej działce budynków biurowo-produkcyjnych i portierni oraz prawa użytkowania wieczystego niezabudowanej działki nr 2 i znajdującego się na tej działce obiektu o funkcji garażowo-składowej będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Przy czym, wykonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, może być albo opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 146aa ust. 1 pkt 1 tej ustawy:

Zgodnie z art. 146ea ustawy:

Jednakże, zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy:

W myśl art. 2 pkt 33 ustawy:

Opodatkowane są zatem dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe niezabudowane, będące terenami budowlanymi w rozumieniu ww. art. 2 pkt 33 ustawy, pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, innych niż tereny budowlane – są zwolnione od podatku.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 977 ze zm.):

Jak stanowi art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

W myśl art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym:

O przeznaczeniu nieruchomości stanowią zatem akty prawa miejscowego. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku decyzja o warunkach zabudowy – jako akt indywidualny prawa administracyjnego.

W tym miejscu warto wyjaśnić, że stosownie do treści wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 28 marca 1996 r. w sprawie C-468/93 Gemeente Emmen – „teren budowlany” oznacza każdy nieuzbrojony lub uzbrojony teren uznany przez państwa członkowskie za teren z przeznaczeniem pod zabudowę.

W konsekwencji, generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane, czyli tereny przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Pozostałe natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, dla których nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego oraz nie wydano decyzji o warunkach zabudowy – są zwolnione od podatku VAT. Ustawa o podatku od towarów i usług w kontekście zastosowania właściwej stawki podatku VAT przy sprzedaży gruntu nakazuje oceniać przeznaczenie tego gruntu wyłącznie na podstawie istniejącego planu zagospodarowania przestrzennego oraz wydanych decyzji o warunkach zabudowy.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Z powyższego uregulowania wynika, że dostawa budynków, budowli lub ich części jest - co do zasady - zwolniona od podatku od towarów i usług. Wyjątek stanowi dostawa w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Zatem dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynków, budowli lub ich części, kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Zgodnie z treścią art. 2 pkt 14 ustawy:

Z powyższego przepisu wynika, że pierwszym zasiedleniem jest pierwsze zajęcie nieruchomości do używania. „Pierwsze zasiedlenie” budynku lub jego części ma więc miejsce zarówno w sytuacji, w której po wybudowaniu budynku oddano go do użytkowania pierwszemu nabywcy, oddano go w najem, jak i w przypadku wykorzystywania budynku na potrzeby własnej działalności gospodarczej podatnika, bowiem w tych przypadkach doszło do korzystania z budynku.

W tym miejscu należy nadmienić, że w przypadku budynków/budowli niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom - po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Powyższy przepis wskazuje, jakie muszą zostać spełnione warunki aby sprzedaż budynków, budowli lub ich części mogła korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Z przepisu tego wynika, że prawo do zwolnienia przysługuje wówczas, gdy w stosunku do budynków, budowli lub ich części będących przedmiotem sprzedaży nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, oraz dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ulepszenie tych obiektów, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania dla dostawy zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9, 10 i pkt 10a ustawy, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Jak wskazano wyżej, aby zastosować zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

-towary od momentu ich nabycia do momentu ich zbycia muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

-przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Niespełnienie jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostawy budynków, budowli lub ich części, prowadzi do wniosku, że w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z ww. podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie danego obiektu. Zauważyć bowiem należy, że stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. W efekcie, podatnik uprawniony jest do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter dokonywanych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:

W świetle tego przepisu, przy sprzedaży budynków lub budowli, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku, jak przy dostawie budynków lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

Jednocześnie należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia „budynku”. W tym zakresie należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 682 ze zm.).

I tak, w myśl art. 3 pkt 1 ustawy Prawo budowlane:

Stosownie do treści art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane:

Z opisu sprawy wynika, że prowadzi Pan egzekucję z nieruchomości objętej księgą wieczystą …. W skład nieruchomości wchodzi m.in. prawo użytkowania wieczystego działki nr 2, na której znajduje się obiekt o funkcji garażowo-składowej. Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania gminy …, działka nr 2 położona jest na terenie oznaczonym symbolem … i jest przeznaczona pod przemysł i usługi.

Mając na uwadze fakt, że znajdujący się na działce nr 2 obiekt o funkcji garażowo-składowej w konstrukcji stalowej opierzonej blachą o pow. 130 m² jest w nietrwały sposób związany z gruntem (nie jest budynkiem, w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane), należy uznać, że działka nr 2 jest działką niezabudowaną.

W przypadku ww. działki nr 2, przedmiotem dostawy będzie grunt przeznaczony pod zabudowę. Wobec powyższego działka niezabudowana 2 spełnia definicję terenu budowlanego w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o podatku od towarów i usług i tym samym sprzedaż prawa użytkowania wieczystego tej działki nie będzie korzystała ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.

Jak wskazano wyżej, znajdujący się na działce nr 2 obiekt o funkcji garażowo-składowej w konstrukcji stalowej opierzonej blachą o pow. 130 m²jest w nietrwały sposób związany z gruntem (nie jest budynkiem, w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane). Tym samym obiekt o funkcji garażowo-składowej należy traktować jako ruchomość.

Ponieważ zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy dotyczy zarówno nieruchomości jak i ruchomości, zatem zasadne jest rozpatrzenie możliwości zastosowania ww. zwolnienia w odniesieniu do dostawy działki nr 2 oraz obiektu o funkcji garażowo-składowej w konstrukcji stalowej położonego na tej działce.

Jak wynika z opisu sprawy, prawo użytkowania wieczystego wraz z własnością budynków nie było wykorzystywane do działalności zwolnionej z VAT.

Tym samym dostawa działki nr 2 oraz obiektu o funkcji garażowo-składowej nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, ponieważ o nie został spełniony co najmniej jeden warunek, o którym mowa w tym przepisie.

Podsumowując, dostawa działki nr 2 oraz obiektu o funkcji garażowo-składowej będzie opodatkowana właściwą stawką podatku od towarów i usług.

W odniesieniu natomiast do działki oznaczonej nr 1 zabudowanej kompleksem przybudowanych do siebie budynków biurowo-produkcyjnych oraz portierni, które są budynkami w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy Prawo budowlane, zauważyć należy, że w art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy, ustawodawca przewidział zwolnienie od podatku VAT m.in. dla dostawy budynków spełniających określone w tych przepisach warunki.

Z opisu sprawy wynika, że ww. budynkiznajdujące się na działce nr 1 były wykorzystywane do działalności gospodarczej dłużnika w latach 2014 - 2018 r. Dłużnik nie poniósł nakładów na ulepszenie budynków w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, w wysokości wyższej niż 30% wartości początkowej budynków.

Analiza przedstawionych okoliczności sprawy oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że dostawa budynków znajdujących się na działce nr 1 nie zostanie dokonana w ramach pierwszego zasiedlenia, gdyż do pierwszego zasiedlenia ww. budynków już doszło oraz pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą ww. budynków upłyną co najmniej 2 lata. Ponadto dłużnik nie ponosił nakładów na ulepszenie budynków znajdujących się na tej działce w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, w wysokości wyższej niż 30% wartości początkowej budynków. W konsekwencji powyższego, dla dostawy budynków znajdujących się na działce nr 1, tj. budynków biurowo-produkcyjnych oraz portierni zostaną spełnione warunki umożliwiające zastosowanie zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Powyżej wskazano również, że grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według tych samych regulacji jak budynki na nim posadowione. W konsekwencji – na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy – również dostawa prawa wieczystego użytkowania działki nr 1, na której ww. budynki są posadowione, będzie zwolniona od podatku.

Tym samym Pana stanowisko, zgodnie z którym sprzedaż w drodze egzekucji komorniczej opisanej w stanie faktycznym wniosku prawa użytkowania wieczystego nieruchomości wraz z własnością budynków będzie dostawą niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ zauważa, że publikator ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług wskazany przez Państwa, tj. Dz. U. z 2022r., poz. 931 z późn. zm., jest nieaktualny. Obecnie tekst jednolity ww. ustawy opublikowany został w Dz. U. z 2023 r., poz. 1570 ze zm.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Pana sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i musi się Pan zastosować do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2383).