Interpretacja indywidualna z dnia 18 września 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.330.2023.2.JM

Nieuznanie za podatników podatku VAT w związku ze sprzedażą działek niezabudowanych i zabudowanych i niepodleganie opodatkowaniu ww. sprzedaży oraz zwolnienie od podatku tej sprzedaży.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług:

-jest prawidłowe w części dotyczącej nieuznania Państwa za podatników podatku VAT w związku ze sprzedażą działek, które nie były wykorzystywane do celów działalności agroturystycznej i niepodlegania opodatkowaniu tej sprzedaży;

-jest nieprawidłowe w części dotyczącej nieuznania Państwa za podatników podatku VAT w związku ze sprzedażą działek zabudowanych, które były wykorzystywane do celów działalności agroturystycznej i niepodlegania opodatkowaniu tej sprzedaży;

-jest prawidłowe w części dotyczącej zwolnienia od podatku sprzedaży działek zabudowanych, które były wykorzystywane do celów działalności agroturystycznej.

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

5 czerwca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny z 1 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy nieuznania Państwa za podatników podatku VAT w związku ze sprzedażą działek niezabudowanych i zabudowanych i niepodlegania opodatkowaniu ww. sprzedaży oraz zwolnienia od podatku tej sprzedaży. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 sierpnia 2023 r. (wpływ 11 sierpnia 2023 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:

Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem

1)Zainteresowana będąca stroną postępowania:

Pani (…)

2)Zainteresowany niebędący stroną postępowania:

Pan (…)

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Jest Pani właścicielem na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej gospodarstwa rolnego w (...) gmina (...). Pierwszego zakupu gruntów rolnych dokonali Państwo w 1999 roku. Było to 3.9800 ha gruntów ornych we wsi (...) gmina (...) . Rozwijali Państwo gospodarstwo rolne dokupując bezpośrednio sąsiadujące grunty orne, łąki i pastwiska, tj. 3,6557 ha, 4,5600 ha, 2,0182 ha i 0,1440 ha i w 2007 r. roku mieli Państwo już gospodarstwo rolne o powierzchni 14,4104 ha w jednym kawałku, po scaleniu obecny nr KW (...). Następnie dokupili Państwo w obrębie tej samej wsi (...) dwa osobno położone grunty, jeden w 2007 r. o powierzchni 1,1668 ha położony we wsi (...) nr KW (...) oraz drugi w 2012 r. położony w obrębie wsi (...) o powierzchni 3,0665 ha nr KW (...) . Również w obrębie wsi (...) w 2007 r. kupili Państwo las o powierzchni 1,84 ha, ale w 2022 darowali go Państwo córce. Ponadto do gruntów 14,4104 ha dokupili Państwo jeszcze inne sąsiadujące grunty, co dało Państwu w jednym kawałku około 23 ha gruntu. Część z tego będzie darowana córkom w najbliższych latach. W tym samym roku 2007 wybudowali Państwo na terenie gospodarstwa rolnego (na gruntach nr KW (...) ) dom mieszkalny, w którym Państwo mieszkają, a w 2008 roku potrzebny do gospodarstwa rolnego budynek gospodarczy, drewutnię i szopę, i kamienną obórkę. Ponadto dla potrzeb gospodarstwa, na przestrzeni kilku lat, wybudowali Państwo kilka budynków gospodarczych, w tym dwa z nich o powierzchni około 70 m² oraz około 90 m² (budynki gospodarcze na tzw. „zgłoszenie”) oraz stodołę o powierzchni około 100 m². W tym też 2007 roku część gospodarstwa została zalesiona (około 3,5 ha).

W wybudowanym budynku mieszkalnym w 2007 r. Pani zamieszkała i zameldowała się na stałe, a Pani mąż (...) łączył gospodarstwo rolne z pracą na etacie w (…). W tym samym 2007 roku zarejestrowała się Pani w ARiMR jako producent rolny. Od 2008 do teraz otrzymuje Pani dopłaty bezpośrednie. Od 2007 r. w prowadzeniu gospodarstwa rolnego pomagał brat męża (...), absolwent Akademii Rolniczej we (…), który w 2007 r. zamieszkał w (...) w Państwa gospodarstwie rolnym. Nawet sprawował we wsi funkcję sołtysa przez dwie kadencje.

W gospodarstwie rolnym zajmowali się Państwo produkcją pasz (wykaszanie łąk), uprawą zbóż, głównie owies i żyto oraz hodowlą zwierząt. Zakupili Państwo (od stacji badawczej (…)) stado danieli, później hodowali Państwo hucuły (w sumie trzy konie), i hodowali Państwo też kury (stado początkowe 25 sztuk). Uprawy pasz i zboża wykorzystywano do skarmiania zwierząt, mięso pozyskiwane z danieli oraz kurze jaja były na użytek własny. Zakupili Państwo ciągnik (...) oraz potrzebne do prowadzenia gospodarstwa narzędzia, takie jak pług, brony, kosiarkę.

W 2016 roku gospodarstwo zarejestrowała Pani w gminie (...) jako gospodarstwo agroturystyczne (nr kart ewidencyjnej (...) ). W tym samym roku przeszła Pani na emeryturę. Mąż na emeryturę przeszedł w 2020 r. W styczniu 2021 roku zmarł pomagający w gospodarstwie brat męża (...) .

W chwili obecnej, takie okoliczności jak śmierć (...) zaangażowanego w prace gospodarcze oraz zbliżający się podeszły wiek, zmusiły Państwa do ograniczenia działalności rolniczej, tj. wycofali się Państwo z programu rolno-środowiskowego, sprzedali Państwo konie, zlikwidowali hodowlę danieli i kur. W kolejnych wnioskach do ARiMR ograniczyła Pani obszar gruntów do dopłat bezpośrednich o kilka hektarów. W 2022 roku sprzedali Państwo ciągnik. Mimo podjętych kroków ograniczenia działalności rolniczej, to gospodarstwo stanowi dla nas Państwa obciążenie. Postanowili Państwo zatem, że sprzedadzą część gospodarstwa i przeniosą się do miasta, bliżej dobrej opieki medycznej oraz bliżej jednej z córek, która mieszka w (…). Mają Państwo dwie córki, z których żadna nie jest zainteresowana zamieszkaniem na wsi i prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Niemniej jednak zaplanowali Państwo, że dokonają darowizn na rzecz córek: jednej darowizny dokonali Państwo w 2022 roku 3,83 ha i 1,84 las, druga planowana jest w 2023 roku 4.5 ha gruntu. Cześć gospodarstwa rolnego zamierzają Państwo podzielić na mniejsze działki i sprzedać, a część gospodarstwa rolnego około 3,7 ha zamierzają Państwo pozostawić sobie, w tym grunt zabudowany stodołą.

Z gospodarstwa rolnego, którego powierzchnia w jednym kawałku wynosi około 23 ha, planują Państwo pozostawić sobie i na darowizny dla córek ogółem około 12 ha, a sprzedać pozostałą część w sumie około 11 ha. Grunty rolne o powierzchni 14,4104 ha, o numerze księgi wieczystej KW (...) , dzielą Państwo na 10 działek (w tym 1 działka droga) i z tych 10 przeznaczają Państwo do sprzedaży 8 działek, a 2 działki pozostawiają sobie). Podział jest następujący:

1)1 o powierzchni 2,2531 ha zabudowana stodołą - pozostaje dla Państwa;

2)2 o powierzchni 0,4218 zabudowana 2 budynkami gospodarczymi zbudowanymi na tzw. „zgłoszenie” jeden o powierzchni około 70 m², drugi o powierzchni około 35 m² tzw. stodółka;

3)3 o powierzchni 0,5505 ha zabudowana 1 budynkiem gospodarczym zbudowanym na tzw. „zgłoszenie”;

4)4 o powierzchni 1,4259 ha niezabudowana (grunty, łąki) - pozostaje dla Państwa;

5)5 o powierzchni 0,3004 ha niezabudowana (grunty, łąki);

6)6 o powierzchni 4,3412 ha niezabudowana (grunty, łąki, las);

7)7 o powierzchni 2,5011 ha zabudowana 3 budynkami, tj. 1 budynkiem mieszkalnym, 1 gospodarczym przystosowanym do mieszkania dla brata (...) , i 1 gospodarczym;

8)8 o powierzchni 1,0001 ha niezabudowana (grunty, łąki, pastwiska, nieużytek);

9)9 o powierzchni 1,1187 ha niezabudowana (grunty, łąki, pastwiska, nieużytek);

10)10-droga.

Dla tych terenów, które nie są zabudowane nie ma uchwalonego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i nie ma decyzji o warunkach zabudowy.

Grunty rolne o powierzchni 1,1668 ha, nr KW (...) dzielą Państwo na 10 działek o powierzchni około 1100 m² każda. Żadna z tych działek nie jest zabudowana. Wszystkie zamierzają Państwo sprzedać. Nie mają one uchwalonego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Poprzednie działki będące dwiema działkami ewidencyjnymi miały decyzje o warunkach zabudowy, ale podzielili je Państwo na w sumie 10 działek z dostępem do drogi publicznej i w tej chwili żadna z tych działek nie ma wydanej decyzji o warunkach zabudowy.

Grunty rolne o powierzchni 3,0665 ha, nr księgi wieczystej KW (...), niezabudowane dotychczas oznaczone jako jedna działka nr (…) (tak było w momencie zakupu w 2012 r.) dzielą Państwo na 9 działek o powierzchni około 3000 m² każda plus 1 drogową o powierzchni 1155 m². Żadna z tych działek nie jest zabudowana. Wszystkie zamierzają Państwo sprzedać. Nie mają one ani uchwalonego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, ani decyzji o warunkach zabudowy.

Sprzedaż gospodarstwa rolnego w zaplanowanej części był nieosiągalny, bowiem zbyt małe jest to gospodarstwo dla osoby z zewnątrz, spoza miejscowych rolników, a z kolei dla miejscowych rolników teren do upraw trudny (rowy, nieużytki, las, budynki) a jednocześnie za drogi. Te okoliczności zmusiły Państwa do dokonania podziałów geodezyjnych na działki i szukanie nabywców na działki o powierzchniach opisanych powyżej. Obecnie planowaną sprzedaż działek prowadzą Państwo sami. Chętnych kupców szukają Państwo wśród swoich znajomych. Trochę we wsi, ale na razie miejscowi rolnicy nie są zainteresowani zakupem. W dalszej perspektywie nie wykluczają Państwo podpisania umowy z agencją, ponieważ gdy przeniosą się Państwo do Warszawy, to pokazywanie działek i rozmowy, negocjacje będą dla Państwa zbyt dużym obciążeniem.

Podkreśla Pani, że nigdy ani Pani, ani Pani mąż, nie prowadzili żadnej działalności gospodarczej, i nigdy nie byli Państwo podatnikami podatku VAT. Nigdy nie podejmowali Państwo z mężem żadnych działań związanych z profesjonalnym obrotem nieruchomościami. Działki nigdy nie były przedmiotem najmu ani dzierżawy.

Uzupełnienie wniosku zgodnie z wezwaniem 0113-KDIPT1-3.4012.330.2023.1.JM.

Przede wszystkim zmianie uległo to, że część zdarzeń to zaistniałe stany faktyczne, a pozostałe to zdarzenia przyszłe. Na dzień uzupełnienia wniosku tj. 08.08.2023 r.:

-sprzedali Państwo 1 działkę 3 - o powierzchni 0,5505 ha zabudowaną 1 budynkiem gospodarczym zbudowanym na tzw. „zgłoszenie” z działki stanowiącej grunty rolne o powierzchni 14,4104 ha, o numerze księgi wieczystej KW (...) , podzielonej na 10 działek w tym 1 działka droga) i z tych 10 przeznaczonych było do sprzedaży 8 działek; zostało 7;

-sprzedali Państwo 6 działek z działki stanowiącej grunty rolne o powierzchni 1,1668 ha, nr KW (...) podzielonej na 10 działek o powierzchni około 1100 m² każda; żadna z tych działek nie była i nie jest zabudowana, nie mają one uchwalonego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego; poprzednie działki będące dwiema działkami ewidencyjnymi miały decyzje o warunkach zabudowy, ale podzielili je Państwo na w sumie 10 działek z dostępem do drogi publicznej i w tej chwili żadna z tych działek nie ma wydanej decyzji o warunkach zabudowy, na dzień 08.08.2023 zostały 4 działki do sprzedaży;

-nic nie sprzedali Państwo z gruntów rolnych o powierzchni 3,0665 ha, nr księgi wieczystej KW (...) , niezabudowanych, dotychczas oznaczone jako jedna działka nr (…) (tak było w momencie zakupu w 2012 r.) ale dzielą je Państwo na 10 działek o powierzchni około 3000 m² każda, i wszystkie zamierzają sprzedać, nie mają one ani uchwalonego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, ani decyzji o warunkach zabudowy.

Na pytania:

1)„Do jakich czynności wykorzystywała Pani i Pani mąż działkę, z której zostały wydzielone działki przeznaczone na sprzedaż:

-opodatkowanych podatkiem od towarów i usług;

-zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług;

-niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2)Czy wykorzystywała Pani i Pani mąż ww. działkę wyłącznie do celów działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeśli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której była wykorzystywana działka wykonywała Pani i Pani mąż – prosimy podać podstawę prawną zwolnienia?

3)Do jakich czynności wykorzystywała/wykorzystuje/będzie wykorzystywać Pani i Pani mąż działki niezabudowane powstałe po podziale do czasu sprzedaży:

-opodatkowanych podatkiem od towarów i usług;

-zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług;

-niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

4)Czy wykorzystywała/wykorzystuje/będzie wykorzystywać Pani i Pani mąż działki niezabudowane wyłącznie do celów działalności zwolnionej od podatku od towarów i usług? Jeśli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której były/są/będą wykorzystywane te działki będzie wykonywała Pani i Pani mąż – prosimy podać podstawę prawną zwolnienia?

5)Czy w związku z nabyciem działek, z których powstało gospodarstwo rolne przysługiwało Pani i Pani mężowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego? Jeśli nie, to prosimy wskazać przyczyny.

6)Czy jest Pani rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”? Jeśli nie, to prosimy wskazać czy zarejestrowała się Pani jako podatnik VAT czynny w związku z wykonywaniem działalności rolniczej?

7)Czy Pani mąż jest rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy? Jeśli nie, to prosimy wskazać czy Pani mąż zarejestrował się jako podatnik VAT czynny w związku z wykonywaniem działalności rolniczej?

8)Czy z działki, z której są wydzielone działki przeznaczone na sprzedaż zbierała i sprzedawała Pani i Pani mąż produkty rolne? Czy też przeznaczała Pani i Pani mąż produkty rolne uzyskane z przedmiotowej działki wyłącznie na własne potrzeby?

9)Czy przed sprzedażą działek udostępni je Pani i Pani mąż osobom trzecim? Jeśli tak, to prosimy wskazać:

-w jakim okresie (kiedy) działki będą udostępniane osobom trzecim?

-na podstawie jakiej umowy (najem, dzierżawa, użyczenie, inna umowa – jaka) działki będą udostępniane osobom trzecim?

-czy udostępnianie działek będzie czynnością odpłatną czy bezpłatną?

10)Czy zawrze Pani i Pani mąż z nabywcą/nabywcami przedwstępne umowy sprzedaży działek? Jeśli tak, to należy wskazać:

-Jakie będą postanowienia umów przedwstępnych?

-Czy w umowach przedwstępnych zostaną ustalone warunki, które muszą zostać spełnione w celu zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży, przenoszącej własność działek na nabywcę/nabywców? Jeśli tak to jakie?

-Czy udzieli Pani i Pani mąż nabywcom działek zgody, upoważnienia w celu występowania w Pani i Pani męża imieniu w sprawach dotyczących przedmiotowych nieruchomości?

11)Czy posiada Pani i Pani mąż inne działki, które w przyszłości zamierza sprzedać?

12)Czy budynki gospodarcze znajdujące się na działce nr 2, budynek gospodarczy znajdujący się na działce nr 3, budynek mieszkalny, budynek gospodarczy przystosowany do mieszkania dla brata Pani męża i budynek gospodarczy, znajdujące się na działce nr 7 oraz droga, znajdująca się na działce nr 10 są trwale związane z gruntem?

13)Czy droga jest budowlą w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 682 ze zm.)?

14)Czy nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynków/budowli w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy?

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy, przez pierwsze zasiedlenie należy rozumieć oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich:

a)wybudowaniu lub

b)ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

15)Czy od dnia pierwszego zasiedlenia budynków/budowli, do czasu ich zbycia upłynie okres dłuższy niż 2 lata?

16)Do jakich czynności wykorzystywała Pani i Pani mąż budynki/budowle:

a)opodatkowanych podatkiem od towarów i usług;

b)zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług;

c)niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

17)Które budynki były wykorzystywane do celów działalności agroturystycznej? Prosimy podać numery działek, na których znajdują się te budynki.

18)Czy wykorzystywała Pani i Pani mąż budynki/budowle wyłącznie do działalności zwolnionej z opodatkowania podatkiem od towarów i usług? Jeśli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której były wykorzystywane ww. budynki/budowle, wykonywała Pani i Pani mąż – należy podać podstawę prawną zwolnienia?

19)Czy ponosiła Pani i Pani mąż nakłady na ulepszenie budynków/budowli w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym w wysokości wyższej niż 30% wartości początkowej ww. budynków/budowli? Jeśli tak, to należy wskazać:

-W jakim okresie były ponoszone te wydatki?

-Czy w stosunku do tych wydatków przysługiwało Pani i Pani mężowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego?

-Do jakich czynności były wykorzystywane ulepszone budynki/budowle, tj. czy do czynności:

a)opodatkowanych podatkiem VAT,

b)zwolnionych od podatku VAT,

c)niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT?

-Czy ulepszone budynki/budowle były wykorzystywane przez Panią i Pani męża wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT? Jeśli tak, to jaką działalność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT, do której były wykorzystywane ulepszone budynki/budowle, wykonywała Pani i Pani mąż – należy podać podstawę prawną zwolnienia?

-Czy wystąpiło pierwsze zasiedlenie budynków/budowli po ich ulepszeniu. Jeśli tak, to należy wskazać:

•dzień/miesiąc/rok, w którym wystąpiło pierwsze zasiedlenie budynków/budowli po ich ulepszeniu;

•kto dokonał pierwszego zasiedlenia budynków/budowli po ich ulepszeniu;

•czy pomiędzy pierwszym zasiedleniem ulepszonych budynków/budowli a momentem dostawy upłynie okres dłuższy niż 2 lata?

20)Czy przed dniem sprzedaży działek będą rozpoczęte prace rozbiórkowe budynków/budowli – należy wskazać których budynków/budowli?”,

odpowiedzieli Państwo:

1.Pani i Pani mąż wykorzystywali Państwo działkę, z której zostały wydzielone działki i przeznaczone na sprzedaż do czynności: uprawy łąk i pastwisk, zasiewy owsa na własny użytek, a na działkach zabudowanych 2 i 3 od roku 2016 jest działalność agroturystyczna, zatem do czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Ponadto służyła celom mieszkaniowym, czyli czynności nieopodatkowane podatkiem od towarów i usług.

2.Tak, Pani i Pani mąż wykorzystywali działkę wyłącznie do celów działalności zwolnionej z podatku od towarów i usług, działalność rolnicza i agroturystyczna, rolnicza art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, agroturystyczna o niskich obrotach –art. 113 ustawy o VAT.

3.Pani i Pani mąż działki niezabudowane powstałe po podziale do czasu sprzedaży wykorzystywali, wykorzystują i będą wykorzystywać do czynności rolniczych - uprawy łąk zgłoszone do ARiMR, czyli czynności zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

4.Tak, Pani i Pani mąż działki niezabudowane wykorzystywali, wykorzystują i będą wykorzystywać wyłącznie do celów działalności zwolnionej z podatku od towarów i usług, działalność rolnicza uprawy łąk zgłoszone do ARiMR, zwolnienie – art. 43ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT.

5.Nie przysługiwało Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, ponieważ nie byli Państwo nigdy zarejestrowani jako podatnicy VAT ani Pani, ani Pani mąż, nie płacili podatku VAT należnego, a zakupu dokonywali nie mając i nie płacąc w cenie podatku VAT naliczonego. Zakup był od osób fizycznych, od rolników.

6.Tak.

7.Tak.

8.I Pani i Pani mąż zbierali produkty rolne takie jak siano i owies, nie sprzedawali ich, były wykorzystywane wyłącznie na potrzeby własne.

9.Nie.

10.Tak. Z nabywcami zawierają Państwo przedwstępne umowy zadatkowe. Umowa określa wpłatę, kwotę zadatku i ustalenie ceny i daty, do której ma być zawarta umowa sprzedaży. Nie ustalają Państwo żadnych innych warunków i nie udzielają żadnych upoważnień. Zawarli Państwo taką umowę zadatkową na działkę niezabudowaną nr 9 o powierzchni 1,1187 ha.

11.Wszystkie posiadane działki planowane do sprzedaży opisali Państwo we wniosku, cześć działek, które stanowiły gospodarstwo rolne w (...) zostawią Państwo sobie, tak jak opisali to Państwo we wniosku, kilka hektarów, las, jeszcze nie mają Państwo żadnych planów, na razie mają Państwo zamiar kontynuować ich uprawianie - łąki i pastwiska.

12.Wszystkie budynki i droga są trwale związane z gruntami.

13.Nie, droga jest działką wyznaczoną na gruncie rolnym i wygląda jak łąka.

14.Tak.

15.Tak.

16.Budynki były wykorzystywane przez Państwa do:

b)zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług - działalność rolnicza i agroturystyka,

c)niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - funkcja mieszkalna.

17.Budynki na działce nr 2 i nr 3 (działka nr 3 sprzedana 04.08.2023 r.)

18.Nie, budynki do Państwa zamieszkiwania to czynności nieopodatkowane podatkiem VAT, budynki do działalności agroturystycznej to zwolnienie z art. 113 ustawy o VAT – niskie obroty, budynki na płody rolne i dla zwierząt to działalność rolnicza – zwolniona z VAT z uwagi na Państwa status rolników ryczałtowych – art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT.

19.Nie.

20.Nie są i nie będą prowadzone żadne prace rozbiórkowe.

Pytania

1.Czy w związku z dokonaną sprzedażą 7 działek oraz planowaną przyszłą sprzedażą działek niezbudowanych i zabudowanych powstałych w wyniku podziału nieruchomości będących gospodarstwem rolnym będzie Pani albo Pani mąż podatnikiem podatku od towarów i usług i sprzedaż będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

2.Gdyby odpowiedź na pytanie nr 1 była dla Pani lub Pani męża twierdząca, to czy transakcje sprzedaży działek niezabudowanych oraz sprzedaż działek zabudowanych budynkiem mieszkalnym i budynkami gospodarczymi gospodarstwa rolnego powstałych w wyniku podziału nieruchomości stanowiących gospodarstwo rolne, są i będą dla Pani i dla Pani męża zwolnione z podatku od towarów i usług?

Stanowisko Zainteresowanych w sprawie

Ad. 1. Pani zdaniem i zdaniem Pani męża, dokonując sprzedaży działek powstałych po podziale gospodarstwa rolnego nie będą ani Pani, ani Pani mąż występować w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a zatem te sprzedaże nie będą opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

Prawo własności opisanych we wniosku nieruchomości nabywali Państwo (Pani i Pani mąż) od 1999 r. do roku 2012 jako zwiększanie, rozwój gospodarstwa rolnego. Obecna sprzedaż i planowana sprzedaż podzielonego na działki gospodarstwa nie wykraczałyby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności uprawniającego do rozporządzania własnym majątkiem - pozostającym w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku VAT nie mają zastosowania.

Nie prowadzi Pani z mężem żadnej aktywności podobnej do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem (sprzedażą nieruchomości). Nie zajmują się Państwo sprzedażą nieruchomości w sposób stały i zorganizowany, a zatem Państwa przyszłe działania związane ze sprzedażą działek nie będą miały charakteru profesjonalnego, wymaganego do zakwalifikowania danego zdarzenia, jako związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Powyższe stanowisko znajduje uzasadnienie w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10). W orzeczeniu tym wskazano kryteria, jakimi należy kierować się dla uznania danej transakcji dostawy (sprzedaży) gruntów za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. TSUE stwierdził m.in., że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Nadto, sama liczba i zakres transakcji sprzedaży dokonanych nie ma charakteru decydującego, gdyż zakres transakcji i sprzedaży nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, a podlegającymi opodatkowaniu czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Trybunał stwierdził, że dużych transakcji można dokonywać również, jako czynności osobistych. Zdaniem Trybunału również okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. Nadto, TSUE wprost wskazał, że za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Opisane we wniosku nieruchomości nabyli Państwo w celu prowadzenia gospodarstwa rolnego, nie nabywali ich Państwo w celu dalszego zbycia. Za brakiem opodatkowania przyszłej sprzedaży świadczy Państwa zdaniem także fakt, że właścicielami nieruchomości stali się Państwo wiele lat temu, a dopiero teraz pojawiła się potrzeba ich zbycia – w związku z faktem, że osiągnęli Państwo wiek emerytalny, opuszczają Państwa siły i zdrowie, zmarł pomagający Państwu w gospodarstwie brat męża. Z uwagi na wiek nie są Państwo już w stanie prowadzić upraw, hodowli itp., a nawet agroturystyki w gospodarstwie rolnym. Nie mają Państwo następcy, który to poprowadzi, bowiem mają Państwo dwie córki, ale żadna nie chce podjąć się prac lub prowadzenia gospodarstwa rolnego.

Za brakiem opodatkowania przyszłej sprzedaży świadczą Państwa zdaniem także okoliczności, że nie dokonywali Państwo z mężem żadnych działań faktycznych związanych z przedmiotową działką: nie uzbrajali Państwo terenu, ani nie ulepszali terenu, wydzielili dwie drogi tylko geodezyjnie, i nie zamierzają nic ulepszać w przyszłości. Nie podejmują Państwo żadnych działań marketingowych. Prawo własności działek jest majątkiem prywatnym, nie zajmują się ani Pani, ani Pani mąż sprzedażą nieruchomości w ramach wykonywanej działalności rolniczej.

Mają Państwo na uwadze to, że dla uznania danego majątku za prywatny istotny jest sposób jego wykorzystania i charakter działań podejmowanych w odniesieniu do niego, w całym okresie posiadania przez dany podmiot. Aby majątek uznać za prywatny musi być on w całym okresie posiadania wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych, co też ma miejsce w Państwa sytuacji. Powyższe potwierdził Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej wyłącznie do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Nigdy nie prowadzili Państwo działalności w zakresie sprzedaży działek, ani też nie zamierzają jej prowadzić w przyszłości. Dlatego też Państwa zdaniem nie ma przesłanek, by uznać Panią czy Pani męża za przedsiębiorcę w kontekście sprzedaży i przyszłej sprzedaży przedmiotowych działek, w tym tych powstałych po podziale. W związku z powyższym Pani zdaniem i zdaniem Pani męża, dokonanie sprzedaży oraz planowane zdarzenia przyszłe w postaci sprzedaży działek będą czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podsumowując, w związku z dokonaną sprzedażą 7 działek oraz planowaną przyszłą sprzedażą pozostałych działek powstałych w wyniku podziału trzech nieruchomości z gospodarstwa rolnego, korzystać będzie zarówno Pani jak i Pani mąż z przysługującego Państwu prawa do rozporządzania majątkiem osobistym, co nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Brak tego statusu pozbawia Panią i Pani męża cech podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, a dostawę tych nieruchomości cech czynności podlegających opodatkowaniu, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Powyższe stanowisko znajduje swoje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 kwietnia 2023 r. znak: 0114-KDIP1-1.4012.47.2023.7.AWY, z dnia 17 lutego 2023 r. znak: 0112-KDIL3.4012.39.2023.1.NW; z dnia 4 maja 2023 r. znak: 0114-KDIP1-1.4012.146.2023.2.MM; z dnia 11 maja 2023 r. znak: 0112-KDIL1-3.4012.132.2023.2.TK.

Ad. 2. Gdyby organ uznał Panią lub Pani męża za podatnika podatku od towarów i usług z art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, to Pani zdaniem i Pani męża, w Państwa sytuacji sprzedaż działek niezabudowanych i zabudowanych będzie podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług stosownie do art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług. Zakres i zasady zwolnienia od podatku VAT dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o podatku od towarów i usług.

Sprzedaż działek może korzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy. Jak wynika z tego przepisu, zwolnieniu z VAT podlega dostawa towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów sprzedawcy nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, przy czym dla zastosowania omawianego zwolnienia od podatku spełnione muszą być łącznie wymienione powyżej warunki. Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, działki były i są wykorzystywane wyłącznie w działalności rolniczej i agroturystycznej i nabycie gruntów nie podlegało opodatkowaniu podatkowi VAT.

Ponadto w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, przewidziane jest zwolnienie od podatku VAT dla dostawy nieruchomości niezabudowanych niebędących terenami budowlanymi. Za tereny budowlane, zgodnie z przepisem art. 2 pkt 33 ustawy, uznaje się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, 10 działek o powierzchni 1,1668 ha, nr KW (...) i 10 działek powierzchni 3,0665 ha, nr księgi wieczystej KW (...) oraz 5 działek (z 10-ciu ) nr KW (...) , to działki niezabudowane i nie ma dla nich uchwalonego miejscowego planem zagospodarowania przestrzennego, nie ma też wydanych dla nich decyzji o warunkach zabudowy. Mając powyższe na uwadze, w świetle przepisu art. 2 pkt 33 ustawy, przedmiotowe działki niezabudowane będą spełniać definicję gruntów niezabudowanych, niebędących terenami budowlanymi, w związku z czym ich sprzedaż korzysta i będzie mogła korzystać również ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT.

Pozostałe natomiast zabudowane, tj. 1 sprzedana i 2 przeznaczone do sprzedaży działki zabudowane, tj. nr 3 (sprzedana 04.08.2023 r.) i nr 2 oraz nr 7 mają budynki wybudowane w latach 2007-2012 i są użytkowane przez Państwa nieprzerwanie od wybudowania do chwili obecnej co kwalifikuje je do ewentualnego zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy o VAT, który stanowi, iż zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy: a) dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim, b) pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku:

-jest prawidłowe w części dotyczącej nieuznania Państwa za podatników podatku VAT w związku ze sprzedażą działek, które nie były wykorzystywane do celów działalności agroturystycznej i niepodlegania opodatkowaniu tej sprzedaży;

-jest nieprawidłowe w części dotyczącej nieuznania Państwa za podatników podatku VAT w związku ze sprzedażą działek zabudowanych, które były wykorzystywane do celów działalności agroturystycznej i niepodlegania opodatkowaniu tej sprzedaży;

-jest prawidłowe w części dotyczącej zwolnienia od podatku sprzedaży działek zabudowanych, które były wykorzystywane do celów działalności agroturystycznej.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy:

Zgodnie z przedstawionymi przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju, o której stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy:

Zaznaczenia wymaga, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, również zbycie udziału w towarze (np. współwłasności nieruchomości gruntowej) stanowi odpłatną dostawę towarów. Powyższe potwierdził NSA w uchwale 7 sędziów z dnia 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 2/11.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s.1 ze zm.), zwanej dalej „Dyrektywą 2006/112/WE”:

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielnie kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się – jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji – przepisy odnoszące się do własności.

Zgodnie z art. 196 § 1 ww. ustawy:

Na podstawie art. 196 § 2 ww. ustawy:

Należy w tym miejscu zauważyć, że kwestie stosunków majątkowych pomiędzy małżonkami reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 ze zm.).

Stosownie do art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Zatem, istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

W myśl art. 36 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Art. 36 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że:

Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Na mocy zapisu zawartego w art. 43 § 1 cyt. Kodeksu:

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Należy jednak wskazać, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy:

Według art. 15 ust. 2 ustawy:

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności, konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem „podatnik” tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ponadto, działalność gospodarczą stanowi wykorzystywanie towarów w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE:

Jak wskazano powyżej „działalność gospodarcza” obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Jednocześnie, w art. 12 ust. 1 lit. b) Dyrektywy 2006/112/WE:

Na podstawie art. 2 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE:

Z przytoczonych regulacji wynika, że podatnikiem podatku od towarów i usług może być każda osoba, która okazjonalnie wykonuje czynności opodatkowane, przy czym czynności te winny być związane z działalnością zdefiniowaną jako działalność gospodarcza, tj. wszelką działalnością producentów, handlowców i osób świadczących usługi, włącznie z działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług w świetle powyższych przepisów, jest spełnienie dwóch przesłanek łącznie: po pierwsze dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie – czynność została wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem natomiast takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność „handlową” wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Zatem w kwestii opodatkowania planowanej sprzedaży działek istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego opisu sprawy w celu sprzedaży ww. gruntów podjęli/podejmą Państwo aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Państwa za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym.

Należy mieć też na uwadze, że dla uznania danego majątku za prywatny istotny jest sposób jego wykorzystania i charakter działań podejmowanych w odniesieniu do niego w całym okresie posiadania przez dany podmiot. Aby majątek uznać za prywatny musi być on w całym okresie posiadania wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych. Potwierdził to Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen v. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej wyłącznie do celów prywatnych. „Majątek prywatny” to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Ze wskazanego orzeczenia wynika zatem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania nieruchomości w ramach majątku osobistego. Przykładem takiego wykorzystania nieruchomości mogłoby być, np. wybudowanie domu dla zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Potwierdzone to zostało również w wyroku TSUE z dnia 21 kwietnia 2005 r., sygn. akt C-25/03 Finanzamt Bergisch Gladbach v. HE, który stwierdził, że majątek prywatny to mienie wykorzystywane dla zaspokojenia potrzeb własnych.

Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą, sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach połączonych Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów (C-180/10) oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie (C-181/10) wynika, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same z siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania Dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie – zdaniem Trybunału – okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego.

Inaczej jest natomiast – jak wyjaśnił Trybunał – w przypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy. Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

Uznanie, że dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.

Jak wyjaśniłem wyżej w przypadku osób fizycznych, które dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej, należy szczególnie wnikliwie przeanalizować okoliczności, w jakich będzie realizowana transakcja. Co do zasady osoby fizyczne, które dokonują transakcji w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykluczone są z grona podatników VAT.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do sprzedaży działek, których nie wykorzystywali Państwo do działalności agroturystycznej.

W rozpatrywanej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dla dostawy działek niewykorzystywanych do celów działalności agroturystycznej wystąpią Państwo w charakterze podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Jak wcześniej wyjaśniłem, aby uznać określoną sprzedaż za podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT nie wystarczy stwierdzić jedynie dostawy towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług.

W analizowanej sprawie takich przesłanek brak. Z przedstawionego opisu sprawy nie wynika bowiem taka aktywność Państwa, która wykraczałaby poza ramy czynności związanych ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Nie podjęli Państwo ciągu działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami. Państwa aktywność to uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy, podział działek, zawarcie przedwstępnych umów zadatkowych z nabywcami. Chętnych kupców szukają Państwo wśród swoich znajomych. W dalszej perspektywie nie wykluczają Państwo podpisania umowy z agencją. Pani, ani Pani mąż, nie prowadzili żadnej działalności gospodarczej, i nigdy nie byli Państwo podatnikami podatku VAT. Działki nigdy nie były przedmiotem najmu ani dzierżawy. Z opisu sprawy nie wynika, aby zamierzali Państwo ponosić nakłady na przedmiotowe działki, takie jak: uzbrojenie w sieć wodociągową czy kanalizacyjną, uzbrojenie w sieć elektroenergetyczną, budowę drogi.

Zatem, w omawianej sytuacji należy wskazać, że Państwa działania nie mogą świadczyć o zamiarze wykonywania działalności gospodarczej w zakresie profesjonalnego obrotu nieruchomościami.

Wobec powyższego, w rozpatrywanej sprawie sprzedaż działek, których nie wykorzystywali państwo do celów działalności agroturystycznej należy uznać za czynność związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Dla dostawy ww. działek korzystać będą Państwo z przysługującego Państwu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, co oznacza, że nie wypełnią Państwo przesłanek zdefiniowanych w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, i nie wystąpią w roli podatnika podatku od towarów i usług. Skutkiem powyższego transakcje zbycia ww. działek nie podlegają/nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem Państwa stanowisko w części dotyczącej nieuznania Państwa za podatników podatku VAT w związku ze sprzedażą działek, które nie były wykorzystywane do celów działalności agroturystycznej i niepodlegania opodatkowaniu tej sprzedaży jest prawidłowe.

W następnej kolejności należy odnieść się do nieuznania Państwa za podatników podatku VAT w związku ze sprzedażą działek zabudowanych, które były wykorzystywane do celów działalności agroturystycznej i niepodlegania opodatkowaniu tej sprzedaży.

W opisie sprawy wskazali Państwo, że budynki na działce nr 2 i nr 3 były wykorzystywane do celów działalności agroturystycznej.

W tym miejscu należy wskazać, że działalność agroturystyczna – rozumiana jako usługi zakwaterowania – podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy, a tym samym całokształt czynności podejmowanych w zakresie świadczenia tych usług mieści się w pojęciu działalności gospodarczej zdefiniowanej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Analiza okoliczności przedstawionych we wniosku oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa prowadzi do wniosku, że dostawa działek zabudowanych, które były wykorzystywane na potrzeby działalności agroturystycznej, jest/będzie dokonana przez Państwa w ramach działalności gospodarczej.

Należy zaznaczyć, że wykorzystywanie przez Państwa składników własnego majątku do prowadzenia działalności agroturystycznej, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania oraz jest związane z czerpaniem dochodów z tego majątku, wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej. Każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Należy jeszcze raz podkreślić, że aby uznać, że nieruchomość stanowi majątek prywatny, podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania tej nieruchomości (części nieruchomości) w ramach majątku osobistego.

W związku z powyższym, sprzedaż ww. nieruchomości tj. działek zabudowanych, wykorzystywanych do działalności gospodarczej – agroturystycznej, podlega/będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Państwo działają/będą działać w tym zakresie w charakterze podatników VAT.

Odnosząc się Państwa wątpliwości dotyczących zwolnienia od podatku sprzedaży działek, to z uwagi na okoliczność, że transakcje zbycia działek, które nie były wykorzystywane do celów działalności agroturystycznej nie podlegają/nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to rozpatrywanie możliwości zastosowania zwolnienia dla tych transakcji jest niezasadne.

Natomiast z uwagi na okoliczność, że sprzedaż działek zabudowanych, wykorzystywanych do działalności gospodarczej-agroturystycznej, podlega/będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług należy przeanalizować kwestię zwolnienia od podatku dla tej sprzedaży.

Czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy:

Zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy:

Jednocześnie wskazać należy, że w przypadku nieruchomości zabudowanych niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom – po spełnieniu określonych warunków – skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy:

Z analizy powołanych wyżej przepisów wynika, że jeżeli dostawa budynków, budowli lub ich części będzie mogła korzystać ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, wówczas badanie przesłanek wynikających z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10a stanie się bezzasadne.

Natomiast jeżeli nie zostaną spełnione przesłanki zastosowania zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 i pkt 10a ustawy dla dostawy działek zabudowanych, należy przeanalizować możliwość skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Zwolnienie od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dotyczy wszystkich towarów – zarówno nieruchomości, jak i ruchomości – przy nabyciu (imporcie lub wytworzeniu) których nie przysługiwało podatnikowi prawo do odliczenia podatku VAT i wykorzystywanych – niezależnie od okresu ich używania przez podatnika (kilka dni, miesięcy czy lat) – wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że dla zastosowania zwolnienia od podatku VAT, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy, dla dostawy towarów, spełnione muszą być łącznie dwa warunki wskazane w tym przepisie, tj.:

-towary muszą służyć wyłącznie działalności zwolnionej, w żadnym momencie ich posiadania nie można zmienić ich przeznaczenia oraz sposobu wykorzystywania,

-brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy nabyciu (imporcie, wytworzeniu) tych towarów.

Niespełnienie choćby jednego z powyższych warunków daje podstawę do wyłączenia dostawy towarów ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w ww. art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zatem w celu ustalenia, czy w analizowanej sprawie dla dostawy działek zabudowanych objętych małżeńską wspólnością majątkową zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku od towarów i usług należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy w odniesieniu do budynków, które znajdują się na tych działkach miało miejsce pierwsze zasiedlenie.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że nastąpiło pierwsze zasiedlenie budynków w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy i od dnia pierwszego zasiedlenia budynków do czasu ich zbycia upłynie okres dłuższy niż 2 lata. Pani i Pani mąż nie ponosili nakładów na ulepszenie budynków w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym w wysokości wyższej niż 30% wartości początkowej ww. budynków.

W świetle przedstawionych we wniosku okoliczności sprawy należy stwierdzić, że w odniesieniu do budynków znajdujących się na działkach nr 2 i nr 3 zostały/zostaną spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku określone w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Należy zauważyć, że kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga art. 29a ust. 8 ustawy, w myśl którego:

Wobec powyższego, przy sprzedaży budynków, budowli lub ich części, dokonywanej wraz z dostawą gruntu, na którym są one posadowione, grunt dzieli byt prawny budynków w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Oznacza to, że do dostawy gruntu stosuje się analogiczną stawkę podatku jak przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z gruntem związanych. Jeżeli dostawa budynków albo budowli lub ich części korzysta ze zwolnienia od podatku, ze zwolnienia takiego korzysta również dostawa gruntu, na którym obiekt jest posadowiony.

W związku z powyższym – na podstawie art. 29a ust. 8 ustawy – sprzedaż gruntu, z którym związany jest ww. budynek, będzie zwolniona od podatku w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

Zatem, transakcja sprzedaży, przez Państwa działek zabudowanych nr 2 i nr 3 objętych małżeńską wspólnością majątkową korzysta/będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy w zw. z art. 29a ust. 8 ustawy.

Zatem Państwa stanowisko w części dotyczącejzwolnienia od podatku sprzedaży działek zabudowanych, które były wykorzystywane do celów działalności agroturystycznej jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia i zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanych. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniami wskazanymi we wniosku – nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone.

Opłata należna od wniosku wynosi (…). Dokonali Państwo łącznej opłaty w wysokości (…), zatem kwota (…) stanowi nadpłatę podlegającą zwrotowi zgodnie z art. 14f § 2b pkt 3 Ordynacji podatkowej i zostanie zwrócona przekazem pocztowym na adres wskazany w części B.3. wniosku ORD-IN z 1 czerwca 2023 r. (data wpływu 5 czerwca 2023 r.).

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowani ponoszą ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Zainteresowanych w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że ta interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli skorzystać Ci z Państwa, którzy zastosują się do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania

Pani (…) (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo wnieść skargę na tę interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…) . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).